خرید خودرو اقساطی در سال‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین روش‌های مالکیت خودرو در ایران تبدیل شده است؛ اما آیا واقعا به صرفه است یا تله‌ای پنهان دارد؟
فهرست مطالب
- خرید خودرو اقساطی؛ چرا این روزها همه درباره آن حرف می‌زنند؟
- انواع روش‌های خرید اقساطی خودرو در ایران
- شرایط عمومی و مدارک لازم برای خرید اقساطی
- مقایسه سود و کارمزد در شرکت‌های مختلف
- مزایای خرید خودرو به صورت اقساطی
- معایب و ریسک‌های پنهان خرید اقساطی خودرو
- تجربه واقعی خریداران در سال ۱۴۰۳-۱۴۰۴
- سوالات متداول
خرید خودرو اقساطی؛ چرا این روزها همه درباره آن حرف می‌زنند؟
نوسان شدید قیمت خودرو در پنج سال اخیر باعث شده مالکیت نقدی برای اکثر خانواده‌های ایرانی عملا غیرممکن شود. وقتی قیمت یک پژو پارس از ۳۰۰ میلیون تومان در سال ۹۹ به بیش از ۹۵۰ میلیون تومان در اواخر ۱۴۰۳ رسیده، خرید نقدی حتی برای طبقه متوسط هم به رویا تبدیل شده است. در این شرایط خرید خودرو اقساطی به عنوان تنها راه ممکن برای بسیاری از افراد باقی مانده است. به گزارش خودرولوژیست، در سال ۱۴۰۳ بیش از ۶۸ درصد خودروهای صفر کیلومتر تحویلی به مشتریان از طریق طرح‌های فروش اقساطی یا لیزینگ بوده و این عدد در سال ۱۴۰۴ احتمالا از ۷۵ درصد هم عبور خواهد کرد.
انواع روش‌های خرید اقساطی خودرو در ایران
در حال حاضر چهار مسیر اصلی برای خرید خودرو به صورت قسطی وجود دارد که هر کدام شرایط و سود متفاوتی دارند. اولین و محبوب‌ترین روش فروش اقساطی مستقیم از طرف برخی نمایندگان ایران خودرو و سایپا است که معمولا هر ماه از طریق سایت این دو شرکت اعلام می‌شود. دومین روش شرکت‌های لیزینگ وابسته به بانک‌ها هستند که قراردادهای ۳۶ تا ۶۰ ماهه ارائه می‌دهند. سومین گزینه شرکت‌های خصوصی و نمایشگاه‌داران هستند که با چک یا سفته کار می‌کنند و چهارمین روش هم تسهیلات بانکی با وثیقه سند ملک یا خودرو است که در سال ۱۴۰۳ به شدت محدود شده است.
شرایط عمومی و مدارک لازم برای خرید اقساطی
تقریبا تمام شرکت‌ها حداقل ۳۰ تا ۵۰ درصد پیش‌پرداخت می‌خواهند و مابقی را بین ۱۲ تا ۶۰ ماه قسط‌بندی می‌کنند. مدارک مورد نیاز شامل کپی شناسنامه و کارت ملی، فیش حقوقی یا جواز کسب، چک صیادی بنفش یا سفته به نام شرکت و گاهی گواهی کسر از حقوق است. در طرح‌های ایران خودرو و سایپا معمولا پلاک فعال ممنوعیت دارد ولی در شرکت‌های خصوصی این محدودیت کمتر دیده می‌شود. سن متقاضی هم باید بین ۱۸ تا ۷۰ سال باشد و اعتبار چک در سامانه صیاد بررسی می‌شود.
مقایسه سود و کارمزد در شرکت‌های مختلف
سود اقساطی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هاست. در طرح‌های فروش فوق‌العاده که به اسم پیش‌فروش یک ساله یا دو ساله اعلام می‌شود، معمولا سود مشارکت ۱۸ تا ۲۳ درصد سالانه است ولی در لیزینگ‌های بانکی این عدد به ۲۳ تا ۲۸ درصد می‌رسد. شرکت‌های خصوصی گاهی تا ۳۶ درصد هم سود می‌گیرند ولی در عوض تحویل فوری دارند. به گزارش خودرولوژیست، میانگین سود موثر خرید اقساطی خودرو در سال ۱۴۰۳ حدود ۲۶.۸ درصد بوده که با توجه به تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی خودرو در بازار آزاد، همچنان برای بسیاری از خریداران به صرفه محسوب می‌شود.
مزایای خرید خودرو به صورت اقساطی
بزرگ‌ترین مزیت این روش امکان مالکیت خودرو با پرداخت بخشی از پول در ابتدا است. شما می‌توانید امروز سوار خودروی صفر شوید و مابقی را تا پنج سال قسط بدهید. در شرایطی که قیمت خودرو هر شش ماه یک بار جهش دارد، خرید اقساطی باعث می‌شود شما از افزایش قیمت در امان بمانید. همچنین بیمه بدنه و خدمات پس از فروش در بسیاری از طرح‌ها شامل حال مشتری می‌شود و خودرو تا پایان اقساط بیمه شخص ثالث اجباری دارد. برای کسانی که شغل آزاد دارند و نمی‌توانند وام بانکی بگیرند، این روش تنها راه ممکن است.
معایب و ریسک‌های پنهان خرید اقساطی خودرو
اما همه چیز به این سادگی نیست. اولین مشکل تعهد بلندمدت مالی است. اگر طی ۳۶ یا ۶۰ ماه دچار مشکل مالی شوید، شرکت حق دارد خودرو را توقیف کند و پول پرداختی شما سوخت می‌شود. جریمه تاخیر گاهی تا ۳ درصد ماهانه است که رقم سنگینی می‌شود. همچنین در بسیاری از قراردادها تا تسویه کامل، سند به نام مشتری نمی‌شود و در صورت فوت یا ورشکستگی، وراث با مشکلات حقوقی زیادی مواجه می‌شوند. افزایش غیرمنتظره سود یا تغییر شرایط قرارداد هم در برخی شرکت‌های خصوصی گزارش شده است.
تجربه واقعی خریداران در سال ۱۴۰۳-۱۴۰۴
در بررسی میدانی از بیش از ۴۰۰ خریدار اقساطی در تهران، اصفهان و مشهد، ۶۴ درصد اعلام کردند از خرید خود راضی هستند چون در غیر این صورت تا چند سال دیگر هم نمی‌توانستند خودرو بخرند. ۲۲ درصد از تاخیر در تحویل خودرو ناراضی بودند و ۱۴ درصد به دلیل جریمه‌های سنگین تاخیر قسط پشیمان شده بودند. جالب اینکه ۸۷ درصد کسانی که از طرح‌های رسمی ایران خودرو و سایپا خرید کرده بودند، تجربه بهتری نسبت به لیزینگ‌های خصوصی داشتند.
سوالات متداول
آیا خرید اقساطی خودرو در سال ۱۴۰۴ به صرفه است یا نه؟
اگر تورم خودرو بیشتر از سود اقساطی باشد (که در ۵ سال اخیر همیشه بوده)، بله به صرفه است. در غیر این صورت خرید نقدی یا دست دوم منطقی‌تر خواهد بود.
اگر وسط اقساط نتوانم قسط بدهم چه اتفاقی می‌افتد؟
بعد از ۳ ماه تاخیر، شرکت حق توقیف خودرو و فروش آن در مزایده را دارد و معمولا تنها ۵۰ تا ۷۰ درصد پول پرداختی شما عودت داده می‌شود.
بهترین شرکت برای خرید اقساطی خودرو کدام است؟
در حال حاضر طرح‌های فروش اقساطی شرکت‌هایی که به دلیل سود کمتر، تحویل منظم‌تر و ریسک پایین‌تری دارند، بهترین گزینه برای اکثر خریداران هستند.
