موتور درونچرخ الاف با حذف محور و گیربکس سنتی، رویکردی تازه در طراحی خودروهای برقی ارائه میدهد که میتواند چهره صنعت حملونقل برقی را متحول کند.
فهرست مطالب
- آشنایی با فناوری موتور درونچرخ
- شرکت Elaphe و مسیر توسعه فناوری
- عملکرد و مزایای موتور درونچرخ
- چالشها و محدودیتهای طراحی
- آینده خودروهای برقی با موتور درونچرخ
- سوالات متداول
آشنایی با فناوری موتور درونچرخ

فناوری موتور درونچرخ یا «هابموتور» رویکردی نوین در طراحی سیستمهای محرکه خودروهای برقی است. برخلاف ساختارهای رایج که موتور الکتریکی در محور مرکزی نصب میشود، در این فناوری، موتور مستقیماً درون چرخ جایگذاری میشود. این تغییر بنیادین باعث حذف اجزایی مانند گیربکس، محور انتقال نیرو و اتصالات مکانیکی میشود و در نتیجه، اتلاف انرژی کاهش یافته و پاسخدهی گشتاور تا ۲۰ برابر سریعتر از پیشرانههای الکتریکی مرسوم صورت میگیرد.
شرکت Elaphe و مسیر توسعه فناوری

شرکت الاف پرپالشن تکنالوجیز (Elaphe Propulsion Technologies) مستقر در شهر لیوبلیانا، پایتخت اسلوونی، یکی از پیشگامان توسعه موتور درونچرخ در جهان است. این شرکت با تیمی متشکل از حدود ۶۰ متخصص، در همکاری با خودروسازانی مانند ریویان، لایتیِر و لورداون، فناوری خود را در شرایط واقعی آزمایش کرده است. در یکی از جدیدترین پروژهها، الاف نمونههای مفهومی از خودروهای هیوندای آیونیک ۵، مزدا امایکس-۳۰ و لورداون اندیورنس را به سیستم پیشرانه درونچرخ مجهز کرد و آنها را در پیست ورانسکو در اسلوونی آزمایش نمود.
عملکرد و مزایای موتور درونچرخ

نتایج آزمایشها نشان داد که کنترل گشتاور مستقل در هر چرخ، پایداری و چسبندگی بیسابقهای به خودرو میبخشد. در آزمون موسوم به Split-μ، خودرو با نیمی از چرخها روی سطح لغزنده و نیم دیگر روی آسفالت خشک قرار گرفت و سامانه کنترل الاف توانست بهصورت آنی توزیع گشتاور را اصلاح کند تا خودرو کاملاً مستقیم حرکت کند. این ویژگی نشان میدهد که موتورهای درونچرخ، قابلیت مدیریت هوشمند نیروی محرکه را با دقت میلیثانیهای دارند.
علاوه بر این، انتقال وزن در پیچها نیز بهکمک این سیستم قابل مدیریت است. الاف با الگوریتمهای نرمافزاری خود، توانست با افزایش گشتاور در چرخهای بیرونی پیچ، پایداری را بالا برده و بدنه خودرو را در وضعیت افقی نگه دارد. چنین واکنشی میتواند انقلابی در سامانههای کنترل پایداری خودرو ایجاد کند.
چالشها و محدودیتهای طراحی
اگرچه فناوری موتور درونچرخ مزایای متعددی ارائه میدهد، اما چالشهایی نیز دارد. یکی از مهمترین مسائل، افزایش وزن غیرمعلق است؛ زیرا وزن موتور مستقیماً به چرخها اضافه میشود و این موضوع میتواند بر سواری و راحتی تأثیر بگذارد. همچنین، طراحی خودرو باید از پایه برای پذیرش این فناوری بازنگری شود تا بتواند از مزایای کامل آن مانند کاهش ارتفاع سقف تا ۵ درصد و افزایش فضای کابین بهرهمند شود.
آینده خودروهای برقی با موتور درونچرخ
با وجود پیچیدگیهای طراحی و توسعه، کارشناسان صنعت بر این باورند که فناوری الاف میتواند زمینهساز نسل جدیدی از خودروهای برقی باشد که در آن نرمافزار، نقش کلیدی در کنترل دینامیک خودرو ایفا میکند. این فناوری به خودروسازان اجازه میدهد تا بدون نیاز به گیربکس یا سیستم انتقال نیرو، کنترل کامل هر چرخ را در اختیار داشته باشند. چنین ساختاری نهتنها بهرهوری را افزایش میدهد، بلکه انعطافپذیری طراحی بدنه را نیز گسترش میدهد. به نظر میرسد که آینده خودروهای برقی بیش از هر زمان دیگر، در دستان مهندسان نرمافزار و طراحان سیستمهای هوشمند پیشرانه قرار گرفته است.
سوالات متداول
موتور درونچرخ چیست و چگونه کار میکند؟
موتور درونچرخ یا هابموتور نوعی موتور الکتریکی است که درون چرخ خودرو نصب میشود و مستقیماً نیروی گشتاور را به لاستیک منتقل میکند. این ساختار باعث حذف گیربکس و محور انتقال نیرو میشود.
مزیت اصلی موتور درونچرخ نسبت به موتورهای سنتی چیست؟
مزیت اصلی این فناوری، پاسخدهی سریعتر، کنترل دقیقتر گشتاور و افزایش بهرهوری انرژی است. در عین حال، طراحی خودرو سادهتر و فضای داخلی بیشتر خواهد بود.
آیا همه خودروهای برقی میتوانند از موتور درونچرخ استفاده کنند؟
خیر، برای استفاده بهینه از این فناوری، خودرو باید از ابتدا بر اساس معماری موتور درونچرخ طراحی شود تا بتواند از مزایای آیرودینامیکی و فضایی آن بهره ببرد.





