صنعت خودرو کشور با چالش جدی تأمین نقدینگی روبروست و فعالان این حوزه با تأکید بر نقش بازار سرمایه، نسبت به توقف احتمالی تولید و تبعات سنگین آن هشدار دادند.
در نشستی تخصصی که با موضوع «تأمین مالی در صنعت قطعه‌سازی» برگزار شد، مدیران شرکت‌های قطعه‌سازی، اعضا و مدیران انجمن قطعه‌سازان، کارشناسان صنعت خودرو و فعالان اقتصادی گردهم آمدند تا راهکارهای استفاده از بازار سرمایه برای عبور از بحران نقدینگی و حفظ پایداری تولید خودرو مورد بررسی قرار گیرد.
در این نشست، فعالان بخش قطعه‌سازی و مالی بر نقش کلیدی ابزارهای نوین مالی و همکاری مستمر زنجیره تأمین در جلوگیری از توقف خطوط تولید و توسعه پایدار صنعت خودرو تأکید کردند. نشست تخصصی ارائه راهکارهای تأمین مالی در صنعت قطعه‌سازی، با تلاش مشترک شرکت کرمان موتور، کادک و گروه مالی کارآمد در سالن همایش‌های رایزن برگزار شد. مدیران و فعالان این صنعت، به طور ویژه به ارزیابی وضعیت فعلی صنعت خودرو و صنایع وابسته، چالش‌ها و ظرفیت‌های تأمین مالی، بازار سهام، خدمات کارگزاری کارآمد و وضعیت زیان‌دهی خودروسازی و قطعه‌سازی پرداختند.
چالش اصلی قطعه‌سازان در صنعت خودرو ایران
علی بهرامی، مدیرعامل شرکت طراحی و مهندسی قطعات کرمان خودرو (کادک)، با اشاره به اهمیت زنجیره تأمین در صنعت خودرو، سه اصل بنیادین همگرایی و ادغام میان بازیگران زنجیره، ارتباط مؤثر و سازنده بر پایه استراتژی تجاری و پایداری تأمین مالی را کلیدی دانست و اظهار کرد: «در حال حاضر، تأمین نقدینگی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های قطعه‌سازان کشور به شمار می‌آید.»
بهرامی افزود که کادک در حال حاضر با ۲۳۰ شرکت قطعه‌سازی قرارداد همکاری دارد؛ از این میان ۱۹۷ شرکت به صورت فعال تأمین قطعه انجام می‌دهند و مابقی نیز در قالب قراردادهای پروژه‌ای فعالیت دارند.
وی با تأکید بر نقش ابزارهای مالی در پایداری زنجیره تأمین، تصریح کرد: «برای حمایت از قطعه‌سازان از ابزار خرید دین استفاده کردیم که ابزاری مؤثر در تأمین نقدینگی و تثبیت جریان مالی زنجیره بود. با وجود مشکلات متعدد اقتصادی، مالی و بانکی در سال ۱۴۰۳، همراهی زنجیره تأمین چشمگیر بود و اجازه نداد خط تولید کرمان موتور حتی یک ساعت متوقف شود. باور ما این است که آسیب دیدن خودروساز، کل زنجیره تأمین را متضرر خواهد کرد.»
تجربه موفق کرمان موتور از بازار سرمایه
حامد شادکام، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آرمان گستر پاریز (خکرمان)، مسیر تأمین مالی کرمان موتور از بازار سرمایه را تشریح کرد و تأکید کرد که استفاده از اوراق بهادار و ابزارهای مالی متنوع، نقشی حیاتی در توسعه تولید و پایداری این شرکت ایفا کرده است.
وی به اهمیت انضباط مالی و شفافیت در تعامل با بازار سرمایه اشاره کرد که زمینه پذیرش سهام شرکت در بورس را فراهم ساخت. مدیرعامل خکرمان با یادآوری مشکلات صنعت خودرو و کرمان موتور در سال ۹۶، توضیح داد: «با توجه به شرایط آن دوره، فروش خودرو به تنهایی ابزاری کافی و پایدار برای تأمین مالی نبود، بنابراین کرمان موتور به سمت بازار سرمایه حرکت کرد. رشد تولید به ۷۰ هزار دستگاه، مهم‌ترین نتیجه مثبت و اثر تأمین مالی هوشمندانه بود. تجربه کرمان موتور نشان داد که حتی منابع مالی گران نیز، در صورت استفاده درست و انضباط مالی، می‌توانند به توسعه تولید منجر شوند و ابزارهای نوین بازار سرمایه، ظرفیت جهش و توسعه را فراهم می‌آورند.»
شادکام با اشاره به اینکه کرمان موتور اولین مجموعه‌ای است که گواهی سپرده خودرو در بورس را ایجاد کرده است، بیان کرد: «بازار سرمایه به عنوان مکمل شبکه بانکی و منبعی برای تأمین مالی بلندمدت، گزینه‌ای مناسب است. گروه مالی کارآمد نیز به عنوان مجموعه‌ای تخصصی می‌تواند راهکارهای ارزشمندی را به صنایع مختلف، از جمله قطعه‌سازی، ارائه دهد.»
ظرفیت‌های گسترده بازار سرمایه برای صنعت
علیرضا کنعانی، مدیرعامل گروه مالی کارآمد، در این همایش، ظرفیت‌های گسترده بازار سرمایه را در چهار حوزه اصلی سرمایه‌گذاری، معاملات و کارگزاری‌ها، تأمین مالی و مدیریت ریسک معرفی کرد.
وی با مقایسه مزایای صندوق‌های درآمد ثابت با سپرده‌های بانکی و تأکید بر امکان نقدشوندگی بهتر این صندوق‌ها، از فرصت‌های بازار سرمایه برای تأمین مالی صنایع، از جمله قطعه‌سازی، سخن گفت. به عقیده مدیرعامل گروه مالی کارآمد، بهره‌گیری از ابزارهای متنوع این بازار، علاوه بر تأمین مالی پایدار، به عمق‌بخشی بازار سرمایه و توسعه کسب‌وکارها کمک شایانی می‌کند.
کنعانی با اشاره به تمایل صنایع بزرگ برای ایجاد نهاد مالی، گفت: «به دلیل ظرفیت‌های بسیار بالای بازار سرمایه، صنایع بزرگ کشور به طور مستقل پیگیر ایجاد نهاد مالی در مجموعه خود هستند که مجموعه خودروسازی کرمان موتور و گروه مالی کارآمد در این زمینه پیشگام به شمار می‌آیند.»
بدهی ۶۲۰ هزار میلیارد تومانی خودروسازان در صنعت خودرو ایران
آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن نیروی محرکه و قطعه‌سازان خودرو، در ادامه این نشست به مشکلات بسیار جدی اقتصادی و مالی صنعت خودرو پرداخت و اعلام کرد: «۱۲۰ همت آینده فروش خودروسازان داخلی در قالب قراردادها صورت گرفته و همچنین ۱۶۰ همت مطالبات تعیین تکلیف نشده زنجیره تأمین داخلی از خودروسازان وجود دارد.»
وی با اشاره به شرایط ویژه اقتصادی در کشور، خواستار تسهیلات بیشتر و ابزارهای متنوع تأمین مالی همچون اوراق گام و خرید دین برای حل فوری بحران نقدینگی شد و هشدار داد که توقف تولید صنعت خودرو می‌تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی سنگینی به همراه داشته باشد.
محبی‌نژاد تأکید کرد که بسیاری از صنایع، به خصوص قطعه‌سازان و خودروسازان، برای حفظ فعالیت و رشد، نیازمند استفاده از روش‌های نوین تأمین مالی هستند. دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان با انتقاد از نهادهای مربوطه، بدهی جاری دو خودروسازی بزرگ کشور به قطعه‌سازان را بیش از ۶۲۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و ادامه داد: «برنامه تولیدی ۱.۵ میلیون دستگاهی وزارت صمت برای سال ۱۴۰۴ با این شرایط به هیچ عنوان محقق نخواهد شد.»
ستون فقرات صنعت خودرو ایران در شرایط سخت
علی جبل‌عاملی، قائم مقام گروه مالی کارآمد، با اشاره به پایداری فعالان صنعتی در شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌ها، توضیح داد: «مدیران و فعالان صنعتی که در حوزه قطعه‌سازی فعالیت می‌کنند، در حال حاضر چالش‌هایی همچون دوران جنگ تحمیلی ۸ ساله را تجربه می‌کنند.»
وی افزود: «فعالان صنعتی کشور با تجارب خود در چالش‌های مختلف، هم‌اکنون به نقطه‌ای رسیده‌اند که با وجود مشکلات روزافزون اقتصادی و سیاسی، استمرار در فعالیت خود را حفظ کرده و تولید را متوقف نکرده‌اند.» جبل‌عاملی با تأکید بر نقش کلیدی صنعت قطعه‌سازی خاطرنشان کرد: «قطعه‌سازان به عنوان ستون فقرات صنعت خودروسازی هستند که امیدواریم با برگزاری چنین جلساتی شاهد رشد این صنعت باشیم.»
در پایان این نشست تخصصی، فعالان هر دو حوزه (گروه مالی کارآمد و صنعت خودروسازی) بر لزوم همگرایی و همکاری مستمر بین قطعه‌سازان، خودروسازان، بازار سرمایه و نهادهای مالی تأکید کردند. استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های بازار سرمایه، توسعه ابزارهای نوین مالی و حمایت مستمر از زنجیره تأمین به عنوان راهکارهای کلیدی برای گذر از بحران مالی و تحقق تولید پایدار در صنعت خودرو مطرح شد. همچنین تأکید شد که بدون تأمین نقدینگی کافی، پایداری و توسعه تولید با مانع جدی مواجه خواهد بود.
با توجه به تجربه موفق کرمان موتور در بازار سرمایه، هشدار جدی قطعه‌سازان درباره بحران نقدینگی و پیشنهادهای گروه مالی کارآمد برای استفاده از ابزارهای نوین مالی، به نظر می‌رسد آینده صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی در گرو تأمین مالی پایدار و خروج از چرخه معیوب کنونی است.
